amasyayı yaşayarak görelimmm

AMASYA DOĞAL GÜZELLİKLERİ

Borabay Gölü

Amasya’ya 65 kilometre uzaklıktaki göl, Amasya–Taşova karayolu üzerinde bulunuyor ve gerek doğa yürüyüşü, gerekse piknik ve kamp alanı olarak, ilgi çekici bir konuma sahip. Doğal set gölü özelliği taşıyan gölde; kayıklarla tur atabilir, mesire alanlarında mangalın tadına  varabilir,çadırınızı kurup doğayla baş başa kalmanın keyfini yaşayabilirsiniz. Özellikle şehir  yaşamının stresinden arınmak isteyenler için; kelimenin tam anlamıyla "derde deva"  bir mekân burası!.. Boyu 500 metre olan, genişliği 40 ile 110 metre arasında değişen ve denizden 800 metre yüksekte  bulunan gölün en derin yeri ise, 11 metre… Ormanlık alan içinde bungalov tipi evleri, piknik alanları, doğa yürüyüş yolları ile Borabay Gölü; yerli ve yabancı ziyaretçiler için, sakin ve sessiz bir dinlenme yeri niteliğinde... Orman Genel Müdürlüğü’ne ait bungalovların dışında; işletmesi belediye tarafından yapılan ve apart otel  tarzında ki ahşap evlerde de kalınabilir. Borabay kasabasından gelen yolun göle kavuştuğu noktadaysa,  yine belediye tarafından işletilen bir restoran bulunuyor.  Hafta sonları, çevre ilçelerden gelen yerli halk tarafından, piknik alanı olarak değerlendirilen göl çevresi; haftanın yorgunluğunu atmak isteyen piknikçiler için keyifli bir fırsat sunuyor. Sonbahar ve kış aylarında farklı güzellikler sergileyen gölün çevresindeki ormanlık patika;  gürgen, kayın, kestane, sarıçam ve karaçam ağaçlarının gölgeleri eşliğinde, eşine az rastlanır güzellikte bir yürüyüş parkuru… Gölün yüzeyine sarkmış ve mevsimine göre kâh yeşilin, kâh sarının ve kahverenginin değişik tonlarını yansıtan ağaçların manzarası ise; gerek resim, gerekse fotoğraf sanatına ilgi duyanlar için, kaçırılmaması gereken enstantaneler içeriyor.

Kız Kayası Kanyonu Kızkayası Kanyonu Merzifon'un Çaybaşı ile Balgöze köyleri arasında. M.Ö 2000-1500 Yılları arasında  yaşam olan bölgedir. Bir dönem İskitlerin ve daha sonra Amazonların yaşadığı sanılmaktadır.  Giriş kısmında Amozonların kurban kestikleri bir tapınak vardı. Tapınağın güney tarafında iskit  dönemine ait olduğu tahmin  edilen kaya mezarları bulunmakta. Çıkışında Doğu Roma dönemine ait bir köprü vardır. hemen bitiğinde  kullanılmayan 2 eski değirmen ve bir Eski kireç ocağı vardır. Kanyon yaklaşık 3 Km. uzunluğundadır. Merzifon'a uzaklığı 18 Km.dir., Baraklı Şelalesi Baraklı Şelalesi Özbaraklı Belediyesi'ne yaklaşık 1 km uzaklıkta, Kayabaşı mevkiindedir. Şelale  kaynağının çıktığı çanak şeklindeki düz alan üzerinde antik döneme ait Roma ve Bizans kalıntılarının  temel izleri mevcuttur. 10 metre yüksekliğindedir. Aynı şelalenin kuzeye bakan yüksek yamacının  güneybatı köşesinde suyun yıllarca akması sonucu meydana gelen kalkerin oluşturduğu doğal bir  mağara bulunmaktadır. Mağaraya 4 basamaklı bir merdivenle inilmektedir. Kuzey cephesinde ise Horasan harcı ile örülerek  kapatılmıştır. Halk arasında kilise olarak bilinmektedir. Yaz aylarında şelale üzerindeki yeşillik  alan etrafına masalar ve sandalyeler konulur. Baraklı şelalesi, ağaçların arasında bulunan,  tamamı ile köy geleneklerine bağlı kalınarak yapılan servisi ve küçük tesisiyle, otantik bir havada  ziyaretçilerini beklemektedir.Taşova’dan ulaşımı çok kolay olan Baraklı, E80 uluslararası kara  yolu kenarında bulunuyor.

AMASYA KAPLICALARI

GÖZLEK KAPLICASI

Amasya’nın şifa dağıtan bir diğer yeri; Göynücek yolu üzerindeki Gözlek Köyü’nde bulunuyor ve kaplıca sularının; eklem rahatsızlıkları, bel ağrısı, stres bozukluğu, yumuşak doku hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıkları olanlara iyi geldiği söyleniyor. Üstelik; Gözlek’te de konaklama, yeme-içme ve piknik yapma gibi olanaklarla hizmet veren tesislerden faydalanılabilir.

HAMAMÖZÜ KAPLICASI

Hamamözü ilçesi milattan önceki dönemlerde başlamış şifa dağıtmaya. O dönemlerden beri burada varolduğu bilinen şifalı sular; Selçuklular döneminde, Artuk Bey’in bölgedeki himayesiyle ve dönemin koşulları dâhilinde, kaplıca olarak değerlendirilmiş. Zamanla inşa edilen yapılar birer birer kaybolsa da yeraltından sızan termal sular şifalı özelliğini korumuş ve yeni tesislerle hizmet vermeye devam eden ilçeye; romatizmal rahatsızlıkları olanlar, kalp-damar ve tansiyon sorunlarından şikayetçi olanlar, hormon düzensizliği ve cilt problemlerinden yakınanlar, şifa bulmaya geliyor.

TERZİKÖY KAPLICALARI

İl merkezine yaklaşık 36 kilometre uzaklıkta olan Terziköy Kaplıcaları; Amasya’da termal turizmin ve sağlık turizminin önemli bir parçasını oluşturuyor. Amasya–Zile yolu yakınlarında bulunan kaplıca alanında; otel, motel, restoran, piknik alanı, çocuklar için düzenlenmiş oyun alanlarını içeren tesisler bulunuyor ve burada konaklayarak, Amasya’nın şifalı sularından yararlanmak mümkün. Kaplıca sularının idrar yolları, böbrek, mide, bağırsak problemleri, romatizma, beslenme bozukluğu ve kadın hastalıkları gibi birçok rahatsızlığa olumlu etkileri olduğu da biliniyor.





AMASYANIN CAMİLERİ

Sultan II.Bayezid Cami

Ziya Paşa Bulvarı’nda, Yeşilırmak’ın güney kıyısında bulunan cami; Osmanlı Sultanı II.Beyazıt tarafından, 26 yıl valilik yaptığı Amasya’ya armağan olarak, 1482-1486 yılları arasında, Mimar Şemseddin Ahmet’e yaptırılmış ve Osmanlı mimarisinin özgün örneklerinden biri… Bir deprem sonucu yıkılan son cemaat yeri ve kubbeleri, 1591’de onarılmış; 1651’deki depremde yıkılan bölümleri de 1669 yılında, Merzifonlu İbrahim Ağa ile Ahmed Paşazade Hacı Ali Ağa tarafından onartılmış. Kesme taştan olup ters T plânlı yapının kuzeydeki son cemaat yeri; mermerden ve yuvarlak 6 adet sütun üzerine oturan, 5 sivri kemerin taşıdığı, 5 kubbe ile örtülü… Son cemaat yerindeki pencere üstleri, mavi ve beyaz çini panolarla süslenmiş. Buranın iki ucunda yükselen tek şerefeli iki minaresinden soldakinin gövdesi dikine yivli; sağdakinin gövdesi ise, zikzak taş dekorlu.. Mukarnaslı giriş kapısı üzerindeki 3 satırlık mermer yazıtı; 1436–1517 yılları arasında yaşamış hattat Şeyh Hamdullah tarafından yazılmış. Yapının plânı; büyük bir kemerle ayrılan, iki adet kare mekân ile doğu ve batı yanlarda, üçer kubbeli yan mekânlardan oluşuyor. Orta mekânı, sekizgen kasnaklarında 16’şar pencere bulunan, iki büyük kubbe örtüyor. Kubbelerden biri, son cemaat yeri ile yanlarda dörder köşeli iki ayak üzerine; ikincisi, iki ayak üzerindeki yüksek kemerlerle, üçgenler oluşturuyor. Kubbe içi ve pencere kemerlerinin üzeri zengin kalem işleri ile süslenmiş olan caminin; beyaz ve kırmızı mermerlerden yapılmış olan mihrabı üzerinde, Ayet-el Kürsî yazılı… Mermer minberin pabuçluklarını 5 kare pano süslüyor ve avlu ortasında yer alan 12 kenarlı şadırvan; 12 sütunun taşıdığı, 12 yüzlü sivri piramit bir çatıyla örtülü… Türidizade Hacı Ali Ağa; halkın sıcak su ile abdest almalarını sağlamak amacıyla, 1738 yılında camiye özel bir düzenek yaptırmış ve bağının gelirini de buraya vakfetmiş. Caminin batı yönünde; U plânlı Beyazıt Medresesi bulunuyor ve avlunun batı duvarına bitişik olarak, 1486 yılında inşa edilmiş olan ve “Sultaniye” adıyla da bilinen medrese; 1922 yılından beri, ‘Amasya İl Halk Kütüphanesi’ olarak kullanılıyor. Evliya Çelebi’nin, 17. yüzyılda Amasya’da bulunan 10 medreseden en süslü ve en bakımlısı olduğundan söz ettiği binanın; doğu, batı ve kuzey cephelerinde, talebe hücreleri sıralanmış ve dershane de binanın güney tarafında yer alıyor.

Çilehane Cami

Çilehane Mahallesi’ndeki Pirler Parkı’nın karşısında bulunan cami;  Çelebi Mehmed’in emirlerinden Yakup Paşa tarafından, 1413 yılında  yaptırılmış. 1939 depreminde gördüğü büyük zarar üzerine, 1964 yılında,  Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore ettirilen caminin duvarlarında  moloz taş ve tuğla karışımı kullanılmış. Caminin kuzeybatı köşesinde bulunan ve yine tuğla ve taş karışımı kullanılarak  yapılmış olan, silindirik gövdeli minaresi; tek şerefeli…Tekke ve cami olarak iki  bölümden oluşan caminin batı kapısından girildiğinde; sağda cami ve çile odaları, solda ise Aşağı Pirler Türbesi ve Halveti Tekkesi bulunuyor.Cami ve Tekkeyi  büyük bir kubbe örtüyor…

Gümüşlü Cami İlk yapılışı İlhanlılar’ın Amasya’ya hakim oldukları döneme rastlayan  ve günümüzde Gümüşlü Mahallesi’nde bulunan, ahşap çatılı camiyi; 1326  yılında, Tâceddin Mahmud Çelebi inşâ ettirmiş. 1415 yılındaki depremde yıkılınca; Gümüşzade Ahmet Paşa tarafından  onartılmış ve O’nun adıyla anılır olmuş. Kare planlı ve kesme taştan yapılmış olan caminin; 1903 yılında yapılan son  cemaat yerinde, 6 adet ahşap direk ve yine ahşaptan yapılmış, 5 adet Bağdadî  kubbe bulunuyor. Beden duvarları üzerinde mekanı örten kubbeyi dış etkenlerden  korumak için; kiremitli bir çatı yapılmış.  Caminin sağında bulunan silindirik minaresi, kuzey-batı köşesinde ve  kesme taş kaide üzerinde yükseliyor. Giriş kapısı üzerinde dört satırlık yapım  yazıtı bulunan cami; geçirdiği depremlerden sonra, birkaç kez onarım  görmüş ve 1960 yılında yapılan onarım sırasında, caminin iç mekânı, renkli  kalem işçiliği ile bezenmiş.

Bayezid Paşa Cami

 

Amasya Emiri Bayezid Paşa tarafından 1414 yılında yaptırılan ve şehrin kuzeydoğusunda, Kuş Köprüsü’nün hemen yanında bulunan cami; ters T plan şemasına sahip, zaviyeli camilerin ve erken dönem Osmanlı mimarisinin Amasya’daki en seçkin örneklerinden biri... Son cemaat yerini çevreleyen mermer üzerindeki geometrik süslemeler, caminin en belirgin özelliği ve son cemaat yerinin üzeri, üçgen bingilerle, sekizgen bir kaide üzerine oturan, 5 kubbe ile örtülü...

Giriş kapısına açılan küçük bir geçitten sonra, büyük bir kemerle birbirinden ayrılan, iki kubbeli ve dikdörtgen ibadet bölümüne geçiliyor. 1892 yılında onarım gören ve hem doğu, hem de batı yönünde ikişer odaya sahip caminin; zengin mukarnaslarla çevrili ve sekizgen kubbe kasnağının her yüzünde, birer pencere bulunuyor.

AmAsYa TaRiHi EsErLeRi

KRAL KAYA MEZARLARI Amasya’nın, Pontus Krallığı’na başkentlik yaptığı, milattan önce 301 ile milattan önce 26 yılları arasında, burada yaşamış Pontus Krallarına ait olan Kral Kaya Mezarları; Harşena Dağı’nın güney eteklerindeki kalker kayalara oyularak yapılmış ve bu konumlarıyla, kente hakim bir noktada bulunuyorlar. Mezarların bu şekilde yapılmasının temelinde; öldükten sonra dirileceklerine inanan Pontus Kralları’nın, kendileri için yaptırdıkları bu büyük anıt mezarlara ulaşılmasını güçleştirmek istemelerinin olduğu düşünülüyor. Hatuniye Mahallesi’nin dar sokaklarını ve tren yolunu geçtikten sonra, kayalara oyulmuş yollar ve merdivenlerle çıkılıyor bu mezarlara… Yeşilırmak Vadisi boyunca, irili-ufaklı 21 kadar mezar bulunurken, günümüze bunlardan sadece birkaçı ulaşabilmiş ve elbette onların arasında da kayalara oyulmuş yollar ve merdivenler var. Üstelik; geçmiş dönemlerde Yeşilırmak Vadisi’nde bu mezarlardan ve farklı boyutlardaki benzerlerinden 18 adet bulunması dolayısıyla; bu bölge “Krallar Vadisi” olarak da anılıyor. Mezarların hepsinde görülen ortak özellik; 2-3 metre arasında değişen yükseklikteki, kapıya benzer girişler… Mezarların çevresi; kiminde tavaf edilebilmesi, kimindeyse kayalardan sızan suların havayla temas edip ortamda nem oluşturmaması ve böylece mezar odasının korunmasını sağlamak amacıyla; geniş biçimde boş bırakılmış. Kalker kayalara oyularak yapılmış Kral Kaya Mezarları arasında en büyüğü; 15 metre yüksekliği, 8 metre genişliği ve 6 metre derinliğiyle, batı yönündeki, galeri ve merdivenlerle çıkılan en son mezar… Mezar odasının girişi de diğer mezarlardaki kapılardan daha yüksek olan mezarın cephesi, epeyce tahrip olmuş. Kızlar Sarayı üzerindeki üçlü kral mezarı ise; birbirine çok yakın oyulmuş ve en solda yer alan mezar, ortadaki mezar sahibini gölgede bırakmak istercesine, ön plana çıkarılmış. Yine Kızlar Sarayı’nın ama bu kez alt kısımda ve Demiryolu tünelinin hemen üzerinde bulunan mezar blok kaya oyularak yapılmış olmakla beraber; etrafının oyulmaması, mezar odasına çıkmayı kolaylaştıracak taş merdivenlerin yapılmamış olması gibi özellikleriyle, diğerlerinden ayrılıyor. Öte yandan; Kral Kaya Mezarları’nın asıl dikkat çekici yönü, içlerinden çok, arkalarına oyulmuş geçitler… Hattâ; bu bölgedeki büyük mezarlardan birinin yanında, nehre kadar uzandığına inanılan bir tünelin (Zindan Tüneli) başlangıcı da bulunuyor. HARŞENA KALESİ                                  İl merkezinin kuzeyini kaplayan ve denizden 700, Yeşilırmak’tan ise 300 metre yükseklikteki Harşena Dağı üzerinde bulunan Amasya Kalesi; "Harşena Kalesi" olarak da anılıyor. Sağlam bir kayalık alan üzerine inşa edilen kale; bazı tarihçilere göre Pontus Kralı Mithridates tarafından; bazı tarihçilere göre ise, Hatti Kralı Varşamma / Haraşna tarafından yaptırılmış ve muhtemelen de bu nedenle, "Harşana / Harşena" adını almış… Bir çok kez el değiştiren ve Persler, Romalılar, Mitridat Krallığı (Pontus) ve Bizanslıların egemenlikleri döneminde saldırıya uğrayıp tahrip olan Amasya Kalesi; yüzyıllar içindeki her yıkılışında yeniden inşa edilmiş. Örneğin; Doğu Romalılar ile Danişmentliler arasında geçen çarpışmalar sırasında önemli oranda tahrip görmüş olması nedeniyle; 1075’te şehre hâkim olan Türkler tarafından, büyük bir onarıma tâbi tutulmuş.

AMASYA MÜZESİ HAKKINDA

1925 yılında kurulan müze; önceleri, az sayıda mevcut olan arkeolojik eserlerin sergilenmesi için açılmış. Sergilenecek teşhirlerin çoğalmasıyla 1977 yılında bugünkü binasına taşınmış ve 1980 yılında da hizmete açılmış.

Geç Neolitik Çağ, Kalkolitik Çağ, Tunç Çağı, Hitit, Frig, İskit, Pers, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, İlhanlı dönemlerine ve son olarak Osmanlı İmparatorluğu’na ev sahipliği yapan Amasya’nın tarihi bilgilerinin yanında; sikke, mühür, el yazmaları ve dünyanın sergilenmekte olan tek Müslüman mumyaları da bu müzede görülebilir.

Hitit, Roma, Bizans, Danişmendliler, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait tarihi taş eserler sergilenmekte. Müzenin ikinci katında 14.yüzyılda Amasya’da hâkimiyet kuran İlhanlılara ait olduğu düşünülen 8 adet mumya bulunuyor.

Dünyanın Sergilenmekte Olan Tek Müslüman Mumyaları...

Tarih boyunca, ‘ölümün bir son olmadığına ve ‘ölümden sonra bir başka hayatın varlığına inanmak istedi ve inandı insanoğlu… Bu inanış; insanın varlığını oluşturan iki unsurdan ‘ölümsüz’ kabul edilen ruh ve ‘ölümlü’ beden arasında, ‘eşit koşullar sağlama’ arayışına yönlendirdi onu ve arayışlarının sonunda da “mumyalama tekniklerini geliştirdi. "Mumya" ya da "mumyalama" sözcüklerinin, zihinlerde hemen Eski Mısır Uygarlığını çağrıştırdığı bir gerçek…

DOLU DOLU AMASYA

TANIM

Bu manzada ön planda yeşilırmak boyunca uzanan tarihi evlerden sadece birisi olan ve 1865 yılında inşaa edilen tarihi "HAZERANLAR" konağı görülmektedir.Günümüzde Müze Ev olarak hala dimdik ayaktadır yanı başında ise Hatuniye Camii bu güzel manzaraya ayrı bir ruh hali katarak yıllara meydan okurcasına minarelerinden yankılanan ilahi nağmeleri ile ibadete davet etmeyi aralıksız sürdürmektedir.